Lwów

• 
  

  Gmach Teatru Wielkiego został wzniesiony w latach 1895-1900 według projektu arch. Zygmunta Gorgolewskiego, a uroczyście otwarty 4 października 1900 r. Perspektywa teatru od placu Mickiewicza jest jedną z najpiękniejszych w lwowskim krajobrazie miejskim. Gmach teatru, imponujący w swej renesansowo-barokowej ekspresji, zachwyca obfitością rzeźbiarskiej i malarskiej dekoracji, jest jednym z najwspanialszych w Europie. Dominantą głównej fasady jest loggia z trzema arkadami i korynckimi kolumnami. W niszach po obu jej stronach umieszczone są alegoryczne figury dłuta A. Popiela i T. Barącza: po lewej - "Komedia", po prawej - "Tragedia". Nad głównym gzymsem fasady znajduje się attyka, ozdobiona tarczami herbowymi i posągami ośmiu muz (rzeźbiarze A. Popiel. J. Markowski; Z. Wiśniowiecki, J. Bełtowski). Ponad nią, w nieco cofniętym trójkątnym tympanonie, widzimy wypukłorzeźbioną dzięsięciofigurową alegoryczną kompozycję A. Popiela "Radości i cierpienia życia". Fronton wieńczą trzy miedziane posągi P. Wójtowicza o pięknych dynamicznych sylwetkach: w środku - "Sława" z gałązką palmową, z lewej -"Geniusz dramatu i komedii", z prawej - "Geniusz muzyki".

  Wnętrze teatru zdobią różnobarwne marmury, złocenia, dekoracyjne malowidła i rzeźby. Z westybulu środkowe schody prowadzą na widownię przez odrzwia ozdobione rzeźbami P. Wójtowicza "Komedia" i "Tragedia". Pod plafonem westybulu rozmieszczonych jest dwanaście płócien, namalowanych pod kierownictwem T. Popiela; są to alegorie pór roku, sztuk i umiejętności. Na piętrze westybulu znajduje się wejście do tzw. "lustrzanego foyer". Tu w amfiladzie trzech sal można obejrzeć dekoracyjne panneaux na tematy sztuk teatralnych, popularnych około 1900 r. Panneaux wykonali lwowscy artyści pod kierunkiem St. Dębickiego; jego własnego autorstwa są trzy obrazy na plafonie - "Taniec", "Poezja", "Muzyka".
  Czterokondygnacyjna widownia ma kształt liry i mieści ponad 1000 widzów. Rzeźbiarski wystrój sali wykonali P. Harasimowicz. P. Wójtowicz, E. Podgórski, G. Giovanetti. Malarską dekoracją sufitu kierował St. Rejchan. Ozdobą sceny jest kurtyna z. kompozycją "Parnas", dzieło H, Siemiradzkiego, którą można oglądać na premierach. Ściany tej sali pamiętają głosy S. Kruszelnickiej, M. Mencyńskiego, A. Didura, M. Battistini.

  źródło: "Lwów Ilustrowany przewodnik" Wydawnictwa "Centrum Europy" Lwów i "Via Nova" Wrocław 2001r.